حیاطخلوتِ شیطان
1401/12/24 14:12:22
ــــ
حیاطخلوتِ شیطان
ــــ
ایوو آندریچ رماننویس کروات بوسنیایی اهل یوگسلاوی بود. او برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات در سال ۱۹۶۱ است. آندریچ در تراونیکِ امپراتوری اتریش-مجارستان دیده به جهان گشود، تحت سلطنت عثمانیها بزرگ شد، در اوج جوانی و همزمان با آغاز جنگ جهانی اول به اتهام همکاری با حزبی که آرشیدوک فرانتس فردیناند را ترور کرده بود به حبس خانگی محکوم شد، و بعدها که به شهرتی نسبی رسید، او را نویسندهای یوگسلاو نامیدند.
آندریچ اساساً مینوشت تا از حالوروز مردمان جغرافیایش بگوید، و آنقدر پرقدرت مصائب آن جغرافیا را به هنر تبدیل کرد که برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات شد. کمیتۀ داوران در سال ۱۹۶۱ برای شاعرانگی، لحن حماسی و سمبلیک بودن داستانهایش، که آینهای جهاننما از سرنوشت تاریخ و انسانهای کشورش بود، جایزۀ نوبل ادبیات را بالاتر از اسامی بزرگی چون جِی. آر. آر. تالکین، رابرت فراست، جان استاینبک و ای. ام. فورستر به آندریچ اهدا کردند.
یکی از دغدغههای همیشگی و درونمایۀ پررنگ داستانهای آندریچ را میتوان دوگانۀ «تقدیر یا حادثه» نامید؛ یعنی آیا باید انسانها را فارغ از پدیدۀ شانس، دخیل در سرنوشت خود دانست یا همۀ ما بنده و بردۀ سوءتفاهمها و اتفاقات پیرامونمان هستیم؟ او این درونمایه را در آثاری مثل حیاط شیطان به اوج میرساند. آندریچ شخصیتهای رمان کوتاه حیاط شیطان را هرگز اتفاقی انتخاب و معرفی نکرده، اما هر یک بیش از سایرین اسیر سوءتفاهم و حادثه است.
ــــ
حياط شيطان
ايوو آندريچ
ترجمهی سهيل سمی
نشر خوب
۱۳۶ صفحه
ــــ