درباره‌ی کتاب
درباره کتاب رمان تاريخي فارسي (نقد نظريه تاريخچه) اثر محمد پارسا نسب:
برخورد جلوه‌هاي تجدد اروپايي با جامعه‌ي سنتي ايران در سال‌هاي منتهي شونده به انقلاب مشروطيت، موجد بحراني همه‌جانبه در نظام اجتماعي و فرهنگي مي‌شود. روشن‌فکراني که از دل اين بحران سر برمي‌آورند، براي برانگيختن ترديد نسبت به کارايي نظام موجود، پرسش‌هايي را مطرح مي‌کنند. شکل‌هاي تازه‌ي ادبي ـ مثل مقالات روزنامه‌اي، رمان و نمايش‌نامه ـ طرز بيان اين روشن‌فکران براي مطرح کردن ترديدها و تلاش براي يافتن پاسخي به پرسش‌هاي برانگيخته شده است. بحث رمان نويسي در ايران در سال‌هاي 1250 شمسي در نامه‌ي ميرزا فتحعلي آخوندزاده به ميرزا آقا تبريزي مطرح شد. او «فن رمان را متضمن فوايد ملت و مرغوب طبايع خوانندگان» دانسته بود و به دو ويژگي رمان ـ آموزندگي و سرگرم کنندگي ـ اشاره کرده بود. آن‌گاه مترجمان نخستين رمان‌هاي اروپايي در عصر قاجار، در مقدمه‌هايي که بر ترجمه‌هاي خود نوشتند کوشيدند، با تعريف نوع ادبي جديد رمان و کارکردهاي آن، اين نوع را به روشن‌فکران ايراني معرفي کنند. رمان‌واره‌هايي که در عصر مشروطه نوشته مي‌شود ـ مثل سياحت نامه ابراهيم پيک اثر زين العابدين مراغه‌اي يا مسالک المحسنين نوشته‌ي عبدالرحيم طالبوف ـ ساختي سفرنامه‌اي دارند: در دوره‌اي پر از تغيير و تحول، قهرمان داستان نمونه‌ي فرد روشن‌بيني است که از عزلت به درآمده تا با گشت و گذار در عرصه جامعه، نابهنجاري‌ها را بنماياند و ضمن مقايسه‌ي آن‌ها با نظام زندگي ممالک پيشرفته، لزوم تغيير آن‌ها را گوش‌زد کند.اما با فرو نشستن شور و شوق مشروطيت، در آستانه‌ي ورود به 1300 شمسي، شاهد پيدايش رمان تاريخي و رمان زندگي شهري هستيم. اين رمان‌ها، که مرحله‌ي آغازين رمان نويسي ايران را مي‌نمايانند، از آن چنان ارزش ادبي برخوردار نيستند که خواندنشان خواننده‌ي امروز را راضي کند. اما اين رمان‌ها ضمن بازنمايي هنجارهاي ادبي يک دوره‌ي تاريخي، از ارزش‌هاي انکار ناپذير جامعه شناختي برخوردارند. محمدغلام در تز دکتراي خود، رمان تاريخي، به نقد و تحليل رمان‌هاي تاريخي فارسي از 1284 تا 1332 مي‌پردازد. او کتاب خود را در سيزده فصل تنظيم کرده است. در مقدمه از رمان‌هايي که براي بررسي برگزيده و از ملاک ها و معيارهاي خود مي‌گويد. فصل اول و دوم به کلياتي درباره‌ي تاريخچه‌ي رمان و تعاريف و ويژگي‌هاي رمان تاريخي مي‌گذرد. کلياتي که مي‌تواند در يک تز دانشگاهي بيايد اما وقتي اين تز به شکل کتاب منتشر مي‌شود، کارايي خود را از دست مي‌دهد. نويسنده از فصل سوم وارد بحث رمان تاريخي ايران مي‌شود و زمينه‌هاي شکل‌گيري و عوامل شکوفايي و رکود آن را بررسي مي‌کند. در فصل چهارم، براساس تحليل اجمالي بيست رمان تاريخي، تاريخچه‌اي از سير تاليف رمان‌هاي تاريخي فارسي ارايه مي‌شود. فصول پنجم تا يازدهم بررسي جزء نگارانه و پر حوصله‌اي از هفت رمان تاريخي است. فصل‌هاي دوازده و سيزده، به مقايسه‌ي رمان‌ها با يکديگر و نتيجه‌گيري کلي مي‌گذرد. کتاب با نمايه و سه فهرست منابع تکميل مي‌شود.
رمان تاريخي ماخذ دقيق و مناسبي براي آشنايي بيشتر با مراحل اوليه‌ي تکوين رمان فارسي است.
این اثر توسط انتشارات چشمه منتشر شده است و می توانید اين كتاب و ساير كتاب‌هاي ادبيات (نظم، نثر، تاريخ ادبيات، تفسير) را از طریق خرید آنلاین از سایت فروش اینترنتی انتشارات آگاه سفارش دهید.
